Martenahuis Franeker

Museum Martena
Martenahuis Franeker geschilderd ensemble wandschilderingen
De beschilderde kamer in het Martenahuis in Franeker

 

Locatie
Martenahuis (Museum Martena) in Franeker

Opdrachtgever
NWO Vidi-Project From Isolation to Coherence onder leiding van dr. M. van Eikema Hommes.

Periode
Januari-mei 2013 – januari-februari 2014 – september-november 2015

Project
Kleurhistorisch en stratigrafisch onderzoek naar de decoratiegeschiedenis van de geschilderde kamer in het Martenahuis

 

 

In het kader van het NWO Vidi-onderzoeksproject From Isolation to Coherence. An Integrated Technical, Visual and Historical Study of 17th and 18th Century Dutch Painting Ensembles onder leiding van dr. Margriet van Eikema Hommes, is er een uitvoerig kleuronderzoek uitgevoerd naar één van de casussen van het project: de beschilderde kamer in het Martenahuis in Franeker.

De kamer is dagelijks te bekijken voor bezoekers van het Museum Martena dat in het pand gevestigd is, maar geeft tegenwoordig geen eenduidig historisch beeld van het ensemble. Dit is zo ontstaan door vele opeenvolgende veranderingen in het interieur sinds het ontstaan van de kamer rond 1700.
De kamer werd vervaardigd door de toenmalige burgemeester van Franeker, Suffridus Westerhuis, die de kamer decoreerde met een donkere mahonie-kleurige houtimitatie waarin ook de driedimensionale details van panelen en lijstwerk in een kundig trompe-l’oeil geschilderd waren. De wand- en plafondvlakken liet hij bekleden met Italianiserende landschappen en decoratieve schilderingen in de stijl van Daniël Marot.
Maar bewoners na hem hebben verschillende veranderingen aangebracht, waardoor deze vroeg 18e-eeuwse kamer een heel ander uiterlijk gekregen heeft.
In de 19e eeuw was het de heer Albartus Telting die nieuwe grote ramen liet plaatsen, een nieuwe gestuukte schouwpartij en een lichtere kleur op de wanden in de kamer aanbracht. Later, rond 1900 en verder in de 20e eeuw, was het de gemeente Franekeradeel die de kamer wit schilderde en ook de meeste plafondstukken verving.

Met het kleurhistorisch onderzoek is de chronologie van de kamer in beeld gebracht. Met behulp van verfmonsters, technische analyses en archiefonderzoek (in medewerking met andere leden van het onderzoeksteam) is nu het verhaal van de kamer te vertellen.
De resultaten van het onderzoek zijn gepresenteerd in twee gedetailleerde onderzoeksverslagen en worden tevens binnenkort gepubliceerd in een artikel.

Meer over het project leest u hier.

kleuronderzoek historische kleurlagen Martenahuis Franeker
Annemieke Heuft werkt aan het kleurhistorisch onderzoek in de beschilderde kamer in het Martenahuis
kleuronderzoek historische kleurlagen Martenahuis Franeker
Schouwpartij uit ca. 1950 in de beschilderde kamer in het Martenahuis
stratigrafie kleurhistorisch onderzoek kleuren interieur decoratie 19e eeuw
Een stratigrafie op de binnenzijde van de luiken laat de laagopbouw van historische kleuren zien vanaf de 19e eeuw.
Verfdwarsdoorsnede microscoop kleuronderzoek analyse verlagen
Verfdwarsdoorsnede van de kleurlagen op de betimmering in de beschilderde kamer.